Lekkage en vocht

De werfkelders zijn ontstaan als tunnels naar de kelders onder de grachtenpanden en opslag voor handelswaar. Tegenwoordig worden kelders vooral gebruikt als verblijfsruimte, zoals winkel, horeca, kantoor of wonen. Dat stelt andere eisen aan het binnenklimaat. Kelders zijn gevoelig voor lekkage en vocht.

Oorzaken lekkage en vocht

De onderzoeksbureaus zien de volgende oorzaken:

Scheuren

Scheuren in de dragende muren van de kelder, in het gewelf of in de bitumenlaag op het keldergewelf zijn een belangrijke oorzaak van lekkages in een kelder. Door een scheur loopt regenwater zo de kelder in. Er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van scheuren. Lees meer bij ‘Schade en schadeoorzaken’.

Kieren

Naast scheuren kunnen er ook kieren ontstaan in de aansluiting (de ‘bouwnaad') tussen de kelder en de werf-/kluismuur, en tussen de kelder en de gevel van het aangrenzende pand. Het grachtenpand, de kelder onder de straat en de werf- of kluismuur zijn meestal niet in dezelfde tijd gebouwd. De constructies staan als het ware los tegen elkaar. Tussen deze constructies kan een opening ontstaan, waardoor water naar binnen loopt. Ook poreus metselwerk van de pandgevel onder de straat kan tot lekkage leiden.

Slechte afwatering

Om de kelders heen liggen goten die het regenwater afvoeren naar spuwers door de muur. Als de afwatering niet goed werkt, bijvoorbeeld omdat een goot niet goed afloopt of een spuwer verstopt zit, dan kan het regenwater de kelder inlopen. In 2021 is onderzoek gedaan naar de waterafvoer bij kelders in de Choorstraat en de Oudegracht. Dit onderzoek heeft knelpunten in de afvoer van water duidelijker gemaakt en er zijn oplossingen aangereikt voor verbetering van de afvoer en het voorkomen en herstellen van lekkages.

Lees de rapportage Hemelwaterafvoer Choorstraat

Lees de rapportage Hemelwaterafvoer Oudegracht

Vochtdoorslag en condens

Een kelder kan vochtig worden door vochtdoorslag, condens of door capillaire werking in het metselwerk van de draagmuren. Slecht geventileerde kelders en kelders met bestrating als vloer zijn vochtiger dan andere kelders. Optrekkend vocht uit de vloer of muren condenseert tegen het gewelf. Vochtdoorslag wil zeggen dat water van buitenaf wordt opgenomen in de muur of het gewelf, en zich een weg naar binnen baant. Met name de werf- of kluismuur is hier gevoelig voor: deze historische muren zijn niet voorzien van een spouwmuur. Bij capillaire werking kruipt het water uit de grond omhoog in het metselwerk van de draagmuren.